Η Σύμβαση Απαγόρευσης των Βομβών Διασποράς υπογράφηκε πριν από 20 μήνες στο Όσλο από 30 κράτη, ενώ σήμερα πάνω από 100 χώρες την έχουν υπέγραψει, κυρώθηκε όμως μόνον από 40.
Την σύμβαση δεν υπέγραψαν οι κατασκευαστές και εξαγωγείς οπλικών συστημάτων και όπλων, οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και χώρες όπως το Ισραήλ, το Πακιστάν, η Ινδία και η Βραζιλία. Συγκεκριμένα η σύμβαση αυτή απαγορεύει «την ανάπτυξη, την παραγωγή, την αποθήκευση, την εξαγωγή και τη χρήση βομβών διασποράς».
Τα θύματα των βομβών διασποράς χρειάζονται σε όλη τους τη ζωή βοήθεια
Το χαρακτηριστικό των βομβών διασποράς είναι ότι κουβαλούν μικρά βομβίδια, τα οποία όταν εκρήγνυνται οι βόμβες σκορπίζουν στην γύρω περιοχή και είτε εκρήγνυνται αμέσως και προκαλούν πολλαπλές καταστροφές, είτε σε ανύποπτο χρόνο τραυματίζοντας σοβαρά ή σκοτώνοντας αμάχους. Η σύμβαση αυτή θεωρείται από τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις σαν τη δεύτερη μεγάλη νίκη μετά τη Σύμβαση για την Απαγόρευση των Βομβών κατά Προσωπικού.
Οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις υπολογίζουν ότι το 98% των ανθρώπων που έχουν τραυματιστεί σοβαρά από τις βόμβες αυτές είναι άμαχοι και μάλιστα στην πλειονότητά τους παιδιά. Με τη σύμβαση υποχρεώνονται οι χώρες που διέσπειραν τις βόμβες να συνδράμουν στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την ψυχολογική υποστήριξη των θυμάτων. Πρόκειται για ένα χρονοβόρο καθήκον και μεγάλο καθήκον υπογραμμίζει ο Φλόριαν Βσετφαλ από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό:
«Διότι τα θύματα από τις βόμβες διασποράς παραμένουν θύματα σε ολόκληρη τη ζωή τους. Σκεφθείτε ένα παιδί που στο Αφγανιστάν ή στον Λίβανο έχασε και τα δύο πόδια του από βόμβα διασποράς. Το παιδί αυτό χρειάζεται εφ’ όρου ζωής τεχνητά πόδια, φυσιοθεραπείες και συνεχή ιατρική παρακολούθηση. Δηλαδή τα θύματα χρειάζονται σε όλη τους τη ζωή υποστήριξη.»
Η εφαρμογή της σύμβασης επηρεάζει τη χρήση βομβών διασποράς
Τη σύμβαση έχουν επικυρώσει ήδη τα κοινοβούλια 40 κρατών ανάμεσά τους και εκείνο της Γερμανίας, ενώ η Αυστρία και η Ισπανία κατέστρεψαν όλα τα αποθέματα βομβών διασποράς εκπληρώνοντας έτσι πλήρως την σύμβαση. Η Γερμανία προτίθεται να προχωρήσει στην καταστροφή των αποθεμάτων της μέχρι το τέλος του 2015. Ασφαλώς όσοι δεν υπέγραψαν τη σύμβαση δεν δεσμεύονται, αλλά όπως υπογραμμίζει ο Πάουλ Φερμόιλεν, διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Αναπήρων: «Η υπογραφή και η ισχύς μιας σύμβασης για ένα όπλο ή οπλικό σύστημα το στιγματίζει. Γι’ αυτό εκτιμούμε ότι επηρεάζει καταλυτικά. Παρατηρούμε μάλιστα αυτό τον καιρό ότι όλες οι χώρες αλλάζουν τη συμπεριφορά τους. Οι Αμερικανοί π.χ. ανακοίνωσαν ήδη ότι θα καταστρέψουν τα αποθέματά τους, αν και δεν υπέγραψαν τη σύμβαση.»
Παράλληλα όμως με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και ινστιτούτα στρατιωτικών και στρατηγικών μελετών υπογραμμίζουν πως τελικά οι βόμβες αυτές δεν είναι τόσο ακριβείς, και επομένως καθόλου συμβατές με έναν σύγχρονο πόλεμο.
Να θυμίσουμε εδώ ότι βόμβες διασποράς χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο κατά του Βιετνάμ (πάνω από 400.000 βόμβες), στο Ιράκ, στο Κοσσυφοπέδιο καθώς και στο Λίβανο κατά την ισραηλινή επίθεση του 2006.
Pascal Lechler / Βιβή Παπαναγιώτου
Επιμέλεια Σύνταξης Ειρήνη Αναστασοπούλου
